"Fit to fight" programma bij chirurgische behandeling van blaascarcinoom
Het inrichten en structureren van een perioperatief traject voor de optimalisatie van de gezondheidstoestand van de patiënt rondom blaaskankeroperaties door een verbetering van hun conditie. Het begrip prehabilitatie, i.e. het optimaliseren van de fysieke conditie vóór de operatie, komt uit de colorectale chirurgie. Patiënten die wachten op hun operatie krijgen fysieke oefeningen, voedingsadvies/suppletie, rookstopbegeleiding, psychologisch advies en ontspanningsoefeningen. Uit wetenschappelijk onderzoek waarbij prehabilitatie wordt vergeleken met rehabilitatie (i.e. hetzelfde begeleidingsprogramma na de operatie) blijkt een verbetering van de inspanningscapaciteit en sneller herstel. Er is geen aantoonbaar verschil in complicaties gebleken uit de studies tot dusver. In deze pilot gaan we een programma opzetten voor de patiënten, waarbij ze zullen worden begeleid door een multidisciplinair team van urologen, oncologen, anesthesiologen, diëtisten, sportartsen, fysiotherapeuten, psychologen en verpleegkundig specialisten/case managers. Patiënten die willen deelnemen krijgen extra persoonlijke begeleiding voor en tot 8 weken na de operatie. We kijken dus in dit pilootproject in welke mate de conditie van patiënten voor een LRC kan worden verbeterd en of er mogelijk invloed is op de uitkomsten. Als dit programma op punt staat, kunnen we in een latere fase een vergelijkende gerandomiseerde studie opzetten waarbij patiënten dan worden ingedeeld in een groep die prehabilitatie, rehabilitatie of geen van beide krijgt.
De radicale cystectomie is de gouden standaard voor de behandeling van spierinvasief of therapieresistent niet spierinvasief blaascarcinoom. De voorbije jaren werd de minimaal invasieve benadering van blaaskankerchirurgie ontwikkeld. De laparoscopische radicale cystectomie (LRC) heeft bewezen voordelen van minder bloedverlies, minder pijn en sneller postoperatief herstel. Hierdoor is het ook mogelijk gebleken deze ingreep veilig uit te voeren bij ouderen en minder fitte patiënten met meer comorbiditeiten. Hoewel de bewezen voordelen er zijn, blijft de LRC een grote en zware ingreep, waarbij het perioperatieve traject een zeker zo belangrijke rol speelt in de outcome als de technische uitvoering van de ingreep zelf. Het uiteindelijke doel van de ingreep is meer dan alleen maar ervoor zorgen dat de tumor eruit is. We moeten waarde creëren voor de patiënt. Dit creëren van waarde doe je op vele fronten. Naast ziekte controle, overleving en complicatie management, creëer je waarde door de gezondheidstoestand van de patiënt rondom de operatie te optimaliseren. Deze theorieën werden door het team van International Consortium for Health Outcome Measures (ICHOM) reeds ontwikkeld voor prostaatkanker. De fitheid van een patiënt rondom de operatie speelt volgens het model van ICHOM een rol. Dit aspect van gezondheid, speelt ongetwijfeld ook een rol voor blaascarcinoom, waarbij het vaak om rokers en oudere patiënten gaat.
Patiënten die willen deelnemen aan dit pilotproject worden gezien door de verschillende subdisciplines van het prehabilitatie programma.
Uroloog: heeft coördinerende rol bij dit programma. Moet de patiënt uitleggen dat tijdens de wachttijd voor de operatie, die al gauw een zestal weken duurt, optimaal kan gebruiken om de conditie te verbeteren, waarbij tijdens het wachten geen kansen op overleving worden verloren, maar naar verwachting wel een vlotter herstel kan worden bekomen met (hopelijk) minder complicaties. Zorgt ook voor het opstellen van een informatiefolder en een programmaboekje waarbij de patiënt de gegevens/adviezen/resultaten kan (laten) bijhouden.
Case manager/verpleegkundig specialist: Eerste aanspreekpunt voor vragen, coördineert de samenwerking tussen de verschillende disciplines samen met de uroloog.
Oncoloog/internist: geeft advies over de internistische kant van de zaak, begeleiding en navolging van eventuele chemotherapie en advies en behandeling over delierrisico rondom de operatie.
Diëtist: analyseert de voedingsstatus van de patiënt en geeft diëetadvies en eventueel voedingssupplementen en vitamines.
Sportarts: Zorgt voor kracht en uithoudingstraining, rekening houdend met de actuele conditie en comorbiditeiten
Fysiotherapeut: zorgt voor optimale mobiliteit en ademhalingsfysio
Psycholoog: screent patiënten op noodzaak voor psychische steun rondom de operatie. Brengt systematisch bezoek aan patiënt na de operatie. Zorgt voor rookstopbegeleiding waar nodig in overleg met longarts.
Longarts: begeleiding in stoppen-met-roken-traject Anesthesioloog: optimaliseert de pijnbestrijding, met zo min mogelijk/kortdurend gebruik van morfinepreparaten die de darmwerking beïnvloeden.
Meten van de outcome door volgende parameters:
- Inspanningsproef voor de operatie vergeleken met na de operatie (6 minuten looptest) vlak voor en 8 weken na de operatie.
- Ligduur na operatie
- Op gang komen van de darmen – snelheid van intake van orale voeding
- Complicaties
- Pijnscores
- Voedingsstatus
- Psychisch welbevinden (met vragenlijst)
- Gezondheid gerateerde levenskwaliteit (met vragenlijst)